سایه بازی

سایه بازی یاShadow Playهزاران سال پیش درچین وهندآغازشده وقدیمی ترین شکل نمایش عروسکی درجهان است .

در چین سایه بازی اغلب داستان های فولکلوریک و افسانه های گذشتگان را بازگو می کند. در اندونزی بخشی از فرهنگ سنتی است. نمایشنامه ها برگرفته از دو حماسه مذهبی هستندو جدال همیشگی خیر و شر را به تصویر می کشند. ترکیه و یونان نیز پیشینه سایه بازی دارند، در اینجا داستان ها برگرفته از زندگی روزمره و با موضوعات کمدی همراه است. در اروپای غربی سایه بازی حدود سال های ۱۸۰۰ محبوبیت داشت. در سال ۱۹۲۶ عروسک گردان آلمانی لوته راینیگر Lotte Reiniger اولین فیلم انیمیشن را به نام ماجراهای شاهزاده آچمت Achmet ساخت.

شخصیت هایی که باظرافت ازشیشه مات ساخته شده بودند،روی میز انیمیشن حرکت می کردند.

عروسک­های سایه­ بازی سنتی، تخت و ساخته شده از چرم هستند.

محیط عروسک با چاقوی تیزبرش داده می­شود.

خطوط محیطی، حالت­های چهره و نوع لباس را مشخص می­کند.

عروسک ­هااز قطعات جداساخته می­شوندواین قطعات باسیم یافنربه هم متصل می­شود.

کنترل و حرکت عروسک­ها از پشت یک صفحه نیمه شفاف سفید (کاغذی یا پارچه­ای) و بوسیله یک میله انجام می­شود. تماشاچی در آن سوی صحنه سایه­هایی را می­بیند که حرکت می­کنند.امروزه عروسک­های سایه ­بازی از مواد دیگری مثل کاغذ، پلاستیک، چوب، فیلترهای رنگی نور، پارچه، پر، برگ خشک و … نیزساخته می­ شوند.

علاوه بر آن عروسک گردانان از افکت­های نورپردازی بهره می­گیرند مثل پروژکتورها و نورهای انعکاسی.

برخلاف سایر انواع نمایش­های عروسکی، عروسک سایه­ای در اجرا دیده نمی­شود و در واقع انعکاس را بوجود می­آورد. عروسک سایه­بازی تنها یک قطعه چوب یا مقوا نیست بلکه مجموعه­ ابزاری است که با یکدیگر کار می­کنند. زیبایی و هوشمندی در ساخت شکل عروسک و ترکیب آن با نور و صحنه تأثیر شگرفی را بوجود می­آورد.

شکل عروسک برای متمرکزکردن بخشی از نوروساختن سایه است.

صحنه جایی است که عروسک­ها در آن زندگی می­کنند، دنیایی که در آن حرکت می­کنند و داستانی را برای ما تعریف می­کنند. در سایه­بازی صحنه­ها انواع گوناگون دارند اما همه آنها باید به خوبی نور را عبور دهند و به خوبی عروسک گردان را مخفی نگه دارند.

نور به عروسک سایه­ای جان می­بخشد. در انتخاب نور باید عواملی نظیر میزان نور، تفرق، رنگ و زاویه را در نظر گرفت.

یکی دیگر از اشکال سایه­ بازی، سایه ­بازی با دست است. با استفاده از نور و حالت­های دست و انگشتان و حرکت آنها سایه ­هایی روی پرده ایجاد می­شود.